uterus sarkomu ne demek?

Uterus Sarkomu

Uterus sarkomu, uterus (rahim) içinde başlayan nadir görülen bir kanser türüdür. Uterusun kas ve destek dokularından kaynaklanır ve endometrium kanseri (rahim iç zarı kanseri) gibi daha yaygın uterus kanseri türlerinden farklıdır. Uterus sarkomları, uterusta başlayan tüm kanserlerin %3 ila %7'sini oluşturur.

Türleri

Uterus sarkomları, köken aldıkları hücre tipine göre farklı alt tiplere ayrılır:

• Leiomyosarkom (LMS): En sık görülen uterus sarkomu türüdür. Uterusun düz kas hücrelerinden gelişir (miyometrium). Genellikle tek ve büyük bir kitle şeklinde ortaya çıkar.
• Endometrial Stromal Sarkom (ESS): Endometrium'un destek dokusundan kaynaklanır. Düşük dereceli (low-grade) ve yüksek dereceli (high-grade) olmak üzere iki ana alt tipi vardır. Düşük dereceli ESS genellikle yavaş büyür ve daha iyi bir prognoza sahiptir.
• Adenosarkom: Hem epitelyal (bez hücreleri) hem de sarkomatöz (bağ dokusu) bileşenleri içeren nadir bir tümördür.
• Farklılaşmamış Uterus Sarkomu (Undifferentiated Uterine Sarcoma - UUS): Belirli bir hücre tipine farklılaşmamış, agresif bir sarkom türüdür.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Uterus sarkomlarının kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:

• Yaş: Çoğu uterus sarkomu vakası, menopoz sonrası kadınlarda görülür.
• Irk: Siyah kadınlarda beyaz kadınlara göre daha sık görülür.
• Tamoksifen Kullanımı: Meme kanseri tedavisinde kullanılan tamoksifen ilacı, uzun süreli kullanımda uterus sarkomu riskini artırabilir.
• Radyasyon Tedavisi: Pelvik bölgeye daha önce radyasyon tedavisi almış olmak, uterus sarkomu riskini artırabilir.
• Li-Fraumeni Sendromu: Nadir görülen kalıtsal bir kanser sendromu olan Li-Fraumeni Sendromu, uterus sarkomu riskini artırır.
• Obezite: Bazı çalışmalarda obezite ile uterus sarkomu arasında bir ilişki bulunmuştur.
• Önceden Miyomlar (Leiomyomlar): Miyomların uterus sarkomuna dönüşmesi nadirdir, ancak bazı leiomyosarkom vakalarının önceden var olan miyomlardan geliştiği düşünülmektedir.

Belirtileri

Uterus sarkomlarının belirtileri diğer uterus sorunlarına benzer olabilir. Bu nedenle, belirtilerin erken teşhisi önemlidir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Anormal Vajinal Kanama: Özellikle menopoz sonrası kanama veya adet dönemleri arasında kanama.
• Pelvik Ağrı veya Basınç: Karın veya pelvik bölgede sürekli ağrı veya basınç hissi.
• Karında Büyüme: Uterusun büyümesi nedeniyle karında şişlik veya büyüme.
• Vajinal Akıntı: Anormal vajinal akıntı.
• Sık İdrara Çıkma: Uterusun büyümesi nedeniyle mesane'ye baskı yapması.

Tanı

Uterus sarkomu tanısı, bir dizi test ve prosedür kullanılarak konulur:

• Pelvik Muayene: Doktor, uterusu ve diğer pelvik organları muayene eder.
• Görüntüleme Testleri:
  • Transvajinal Ultrason: Vajinadan yerleştirilen bir ultrason probu ile uterus ve yumurtalıkların görüntülenmesi.
  • MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Uterusun ve çevre dokuların detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılır.
  • BT (Bilgisayarlı Tomografi): Vücudun iç organlarının kesitsel görüntülerini oluşturur ve kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olur.
  • PET/BT (Pozitron Emisyon Tomografisi/Bilgisayarlı Tomografi): Kanserli hücrelerin aktivitesini gösterir ve kanserin yayılımını belirlemeye yardımcı olur.
• Biyopsi: Şüpheli dokudan örnek alınarak mikroskop altında incelenmesi. Biyopsi, uterus sarkomu tanısını kesinleştirmek için gereklidir.
  • Dilatasyon ve Kürtaj (D&C): Uterusun iç yüzeyinden doku örneği alınması.
  • Histeroskopi: Uterusun içine bir kamera yerleştirilerek doğrudan görüntüleme ve biyopsi alınması.

Evreleme

Uterus sarkomunun evresi, kanserin yayılım derecesini belirler ve tedavi planını etkiler. Evreleme genellikle cerrahi sırasında veya sonrasında patolojik incelemeyle yapılır. Uterus sarkomu evreleri şu şekildedir:

• Evre I: Kanser sadece uterus içinde sınırlıdır.
• Evre II: Kanser uterusun ötesine, ancak pelvik bölgeye yayılmıştır.
• Evre III: Kanser pelvik bölgedeki lenf düğümlerine veya karın içine yayılmıştır.
• Evre IV: Kanser uzak organlara, örneğin akciğerlere, karaciğere veya kemiklere yayılmıştır (metastaz).

Tedavi

Uterus sarkomu tedavisi, kanserin türüne, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Cerrahi: Uterus sarkomunun temel tedavi yöntemidir. Genellikle histerektomi (rahmin alınması) ve salpingo-ooferektomi (yumurtalıkların ve fallop tüplerinin alınması) yapılır. Bazı durumlarda, pelvik lenf düğümlerinin de çıkarılması (lenfadenektomi) gerekebilir.
• Radyasyon Terapisi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi hedefler. Cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek veya kanserin yayılmasını kontrol altına almak için kullanılabilir.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılmasıdır. Genellikle ileri evre veya metastatik uterus sarkomu vakalarında kullanılır.
• Hormon Terapisi: Özellikle düşük dereceli endometrial stromal sarkom (ESS) vakalarında etkili olabilir. Hormon terapisi, tümörün büyümesini yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabilir.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerinin belirli özelliklerini hedef alan ilaçlardır. Bazı uterus sarkomu türlerinde bu tedaviler kullanılabilir.

Prognoz

Uterus sarkomunun prognozu, kanserin türüne, evresine, tedaviye yanıtına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Erken evrelerde teşhis edilen ve tedavi edilen uterus sarkomlarının prognozu genellikle daha iyidir. Ancak, ileri evre veya agresif tümör tiplerinde prognoz daha kötü olabilir.

Takip

Uterus sarkomu tedavisi tamamlandıktan sonra, düzenli takip önemlidir. Takip muayeneleri, kanserin nüks edip etmediğini belirlemeye ve tedaviye bağlı yan etkileri yönetmeye yardımcı olur.

Önemli Not: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Uterus sarkomu veya herhangi bir sağlık sorunu hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir doktora danışmanız önemlidir.